 |
| Achterzijde A'dam CS, december 2015 |
Amsterdam startte net een interessant experiment. Achter
Centraal Station is een deel van het fiets- en voetgangersgebied ingericht als shared space: een verkeersruimte waar
verschillende vervoerssoorten (hier voetgangers, fietsers, snor- en
bromfietsers) zonder verdere regulering door elkaar kunnen bewegen. De gedachte
is dat mensen zélf zorgen dat dat ook veilig verloopt. Uit artikelen in Het Parool van de afgelopen maanden werd
duidelijk dat lang niet iedereen er vertrouwen heeft dat dat goed gaat: er leek
vooral sprake van een shared vrees.
Ik vind shared space een
prachtig concept, uit onderzoek blijkt ook dat deze verkeerskundige invulling
van de participatiesamenleving prima kan werken. Maar achter Amsterdam CS is de
uitdaging wel érg groot. Hier mengen zich immers niet alleen verschillende vervoerssoorten, ze hebben
ook nog eens een verschillende mindset (gehaaste
Amsterdammer versus relaxte dagjesmens) én ze hebben verschillende impliciete codes. Zo wijken wij in Nederland bij een
tegenlegger instinctief vanzelf naar rechts uit, de Britse toerist uit doet
hetzelfde naar links. En in shared space heeft dat nare gevolgen……
Het is dus moedig om op zo’n plek shared space te introduceren. Ik vind die poging ook echt de moeite waard. Je hebt dan wel de dure plicht
om het héél goed te doen. In het ontwerp, in de uitvoering, in de
introductie. Helaas ging het daar meteen mis.
De ontwerpers hadden kennelijk hun vakliteratuur niet
bijgehouden, anders hadden ze geweten dat je met een beetje nudging al een belangrijke voorwaarde
voor succes inbouwt. Een doordacht(er) kleurpatroon in het wegdek en de
aanlooproutes had ervoor zorgen dat iedereen als vanzelf al de snelheid matigt.
Helaas..….effe vergeten. Een stevige communicatiecampagne dan, om te zorgen dat
snel de goede sociale norm ontstaat? Helaas…
Dan kan je tenslotte met heldere borden natuurlijk nog wat
doen. Maar ook hier helaas… Wie vanuit het oosten komt ziet een bord rechts dat
een voetpad aankondigt, waarop brom-fietsers
zijn toegestaan. Maar links van dezelfde weg zegt een bord dat hetzelfde gebied
een fietspad is, waarop brommers
gevraagd wordt de snelheid te matigen. Wie van de pont het gebied betreedt
leest echter dat vóetgangers gevraagd wordt de snelheid te matigen. (Brom)fietsers
moeten kennelijk met de pont terug, want die mogen er in het geheel niet
komen. En nog weer van een andere kant moeten bromfietsers het zelf maar uitzoeken:
het toeleidende fietspad blijkt alleen voor fietsers, zonder dat wordt
aangegeven hoe de bromfietsers dan wél moeten rijden. Dus crossen die toch maar
allemaal over dat pad waar ze eigenlijk niet mogen komen. Aan de bebording is dus werkelijk
geen touw vast te knopen…..
De Amsterdamse wegbeheerder neemt de ‘je zoekt het zelf maar uit’ –filosofie van shared space dus kennelijk wel érg letterlijk. Nu introduceerde het ministerie van IVV onlangs twaalf nieuwe verkeersborden. Als ik dit experiment bekijk bekruipt me het gevoel dat ze één bord over het hoofd hebben gezien: “Pas op, onbehoorlijk bestuur”. Want dat bord wordt hier node gemist. Die shared vrees was wellicht zo gek nog niet....
